İstanbul Gastronomisinde Geleneksel Türk İçecekleri

Dünya mutfaklarında yemeklerin öncesinde ya da yanında sıklıkla gazlı içecekler sunulurken, Osmanlı ve Türk mutfağında doğal yapım içecekler, ayran, çeşitli meyve ve bitkilerden yapılan hem koku hem de lezzet açısından leziz şerbetler ve yemek sonrası Türk kahvesi gibi içeceklerle zenginleşmiştir. Aslında bir füzyon mutfak olan Türk mutfağı, her çeşit içecek konusunda oldukça zengin bir menüye sahiptir. Türk mutfağının kendine has içecek kültürünü öğrenip  tadı damakta kalan nefis lezzetleri mutlaka denemelisiniz.

SICAK İÇECEKLER

Çay

Türk çayı, dünyanın birçok yerinde bulunmayan özel bir lezzete sahiptir. Sabah kahvaltılarının vazgeçilmez içeceği çay ayrıca İstanbul’da simit birlikteliğiyle sembole dönüşmüştür. Günün her saati yemekli ya da yemeksiz tüketilebilir. Günün yorgunluğunu demli bir çayla üzerinizden atabilirsiniz. Misafirperverliğimizin ve dostluğumuzun göstergesi çay, hemen hemen gittiğiniz her yerde ince belli cam bardakta gülen bir yüzle size sunulur. Afiyet olsun.

Türk Kahvesi

Türk kahvesini dünya kahvelerinden ayıran özellik pişirilme ve sunum farkıdır. 1551 yılında, kahve saray mutfağının başköşesine yerleşmiştir. Sunum biçimiyle adeta bir tören havası estiren özel bir içecektir. Kavrulmuş kahve çekirdekleri bakır cezvelerde köpürene kadar pişirildikten sonra fincanlara alınır; yanında lokum ve suyla ikram edilir. Ağır bir yemeğin ardından içilen kahve mideyi rahatlatır, insana hafiflik ve dinçlik verir. Kapalıçarşı’da gezerken geleneksel usullerle hazırlanan ve sunumu yapılan Türk kahvesini mutlaka deneyin.

Salep

Kış aylarının vazgeçilmez içeceği salep, yine Türk gastronomisinin ender tatlarından biridir. Ve bir lezzet envanteri içindeki içecekler bölümünde ön sıralarda yer almalıdır. Geniş ağızlı, sıcağı uzun süre muhafaza eden fincanlarda üzerine serpilen tarçınla sunumu yapılan salep, sağlık açısında da birçok faydayı barındırmaktadır.  İstanbul’da ise salep,  Şehir Hatları Vapurunda boğazın serin sularında salınırken içilecek en güzel içeceklerden biridir.

Diğer İçecekler

Kuşburnu, ada çayı ve ıhlamur gibi pek çok farklı içecek de sıcak tüketilen içecekler içinde bulunmaktadır.

Bu içecekler de geçmişten günümüze değin Türkler tarafından tüketilmektedir.

SOĞUK TÜKETİLEN İÇECEKLER

Ayran

Ayran dünyaya Türklerden yayılmış bir içecektir. Yoğurt, su ve tercihen tuzla elde edilen, içimi lezzetli ayran ana yemeklerin, atıştırmalıkların yanında vazgeçilmezdir. Yayıkta ya da şimdilerde makinelerde iyice köpürtülerek sunumu yapılan ayran, kapalı pakette ya da açık olarak satılmaktadır.  Hazmı rahatlatması ve probiyotik olması özelliğiyle yemeklerin yanındaki baş aktör diyebiliriz. Özellikle yaz sıcaklarında serinlemek isterseniz bir bardak ayran size iyi gelecektir.

Boza

Soğuk olarak içilmesine rağmen sonbahar ve kış aylarında çokça tüketilen boza, geleneksel içeceklerimiz arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Eskiden büyük bakır güğümlerle bozacılar sokak sokak gezip kendilerine has bir üslupla “bozaaa!” diye bağırarak gece yarısı satış yaparlarmış. Şimdilerde gece yarısı gezen bozacılar artık yok denecek kadar tükenmiş durumda ama boza hâlâ çeşitli mekânlarda, marketlerde yeni ambalajına bürünmüş olarak sevenlerinin damağına hizmet ediyor. İçimi zor gibi görünen ama içince vazgeçemeyeceğiniz bir tat olan bozayı mutlaka deneyin. Üzerine bir miktar tarçın ve sarı leblebi eklemeyi de unutmadan.

Kefir

Doğal antibiyotik olarak bilinen kefir, sağlık için faydalı probiyotikler içerir. Bağışıklık ve sindirim sistemleri için faydaları herkesçe bilinen kefir, aynı zamanda kemikler üzerindeki pozitif etkileri sebebiyle yaşlılara ve çocuklara da tavsiye edilir.

Eğer severseniz her gün tüketebileceğiniz kefir, ülkemize gelen turistlere de ilginç gelen bir içecek. Sade sevmeyenler için meyveli seçenekler de mevcuttur.

Şalgam

Kırmızı pancar ve siyah havuç ikilisinin turşu gibi birlikte kurularak elde edilen suyu soğuk olarak tüketilir. Acılı ve acısız olmak üzere iki türü olan şalgam, özellikle kebap restoranlarında bolca tüketilir ve yabancı turistlere mutlaka ikram edilir. Aynı zamanda hem ekşi hem tuzlu tadı olan şalgam, geleneksel içeceklerimiz arasında oldukça orijinal tatlardan biridir.

Türk Rakısı

Türk mutfağının geleneksel alkollü içereceklerinin başında da rakı gelmektedir. Özellikle yemeklerin yanında içilen rakı diğer alkollü içeklerden ayrı olarak suyla seyreltilip yanında yine su, şalgam ya da  soda ile tüketilen bir içecektir.

Alkol oranının yüksek olması sebebiyle alışkın olmayanların fazlaca etkilendiği rakı, özellikle deniz ürünleri restoranlarında bol meze menüsü eşliğinde tüketilir.

OSMANLI’DAN GÜNÜMÜZE ŞERBETLER

Çekici renkleri, güzel tatlarıyla dünya çapında haklı bir ünü olan Osmanlı şerbetleri, günümüz Türk mutfak kültüründe de doğallığı ile öne çıkıyor. Bu lezzetli ve faydalı içecekler meyve, baharat ve çiçek özlerinden yapılır. Şifalı içecekler olarak görülüp hastalıklara ilaç, dertlere deva olarak kullanılır.

Şerbet kültürü çok geniş bir coğrafyaya yayıldığı için yüzlerce çeşidi türetilmiştir. Şerbet yapımında bal, gül yaprakları, meyveler, baharatlar, kuruyemişler ve bunların karışımları yaygın olarak kullanılmaktadır.

Ayrıca, sıcak havalarda serinlemek, yemeklerden sonra sindirimi desteklemek için de şerbetler tercih edilir.

Bu şerbet türlerinden bazıları; gül, ayva, böğürtlen, ravent, dut, Frenk üzümü, koruk, kızılcık, mandalina, nar, gelincik, yasemin, hibiskus, zambak, demirhindi, badem, kuşburnu ve şerbetçi üzümü şuruplarıdır.

Gül Şerbeti

Gül şerbeti, pişirmeden yapılan bir Osmanlı şerbetidir. Geleneksel Osmanlı içeceklerinden olan gül şerbeti, yapımı oldukça basit bir şerbet olup eski zamanlarda hem ferahlamak hem de vücudun ya da terin güzel kokması için tüketilen içeceklerden birisidir. Şerbet çeşitleri, gül başta olmak üzere pek çok meyve ve çiçek özünden de yapılmaktadır.

Şeker veya balla ovulan gül yapraklarının üzerine limon suyu ve içme suyu eklenerek üzeri sıkıca kapatılır, bir gece buzdolabında bekletilir. Bu enfes lezzeti mutlaka denemelisiniz.

Ayva Şerbeti

Ayva şerbetinin püf noktası; ayvanın çekirdeklerini ve kabuklarını da kaynattığınız şerbete ekleyerek şerbetin kıvam ve renk almasını sağlamaktır. Şerbeti iyice soğutulduktan sonra süzülerek servis edilir.

Demirhindi Şerbeti

Sağlığa birçok faydası olduğu düşünülen demirhindi, sert kabukları olan bir meyvedir. Hint hurması ismiyle de bilinir. Kabuklarından ayrılan demirhindi, bir gece suda bekletildikten sonra kaynatılır. Şerbete karanfil ve tarçınla eklenerek de içilebilir.

Gelincik Şerbeti

Gelincik çiçeklerinin sadece taç yaprakları alınır, limon suyu, limon tuzu ve su eklenerek elde edilen karışım kıpkırmızı bir renk alana dek yaklaşık 3 gün ile 1 hafta arası bir kavanozda bekletildikten sonra tüketime hazır hale gelir.

Hibiskus Şerbeti

Sıcak su, tarçın, karanfil bir tencereye koyulur ve beş dakika kadar kaynatıldıktan sonra içinden tarçınlar alınarak tencerenin altı kapatılır; kurutulmuş hibiskus çiçekleri, limon tuzu ve şeker eklenerek yirmi dakika kadar bekletilir ve soğutularak içilir.

Kızılcık Şerbeti

Çekirdekleri çıkarılarak ezilen kızılcıklar üzerine sıcak su dökülerek bir gece bekletilir. Ertesi gün ince bir süzgeçten geçirilir ve arzuya göre bir tatlandırıcı ile lezzetlendirilir.

Koruk Şerbeti

Çok faydalı olduğu düşünülen koruğun yani olmamış üzümün şırası, ekşisi gibi şerbeti de yapılır. Koruk şerbeti yaparken önemli olan şeker veya arzu ettiğiniz başka bir tatlandırıcıyla beraber kaynattığınız su soğuduktan sonra koruk suyunu eklemenizdir.

Nane Limon Şerbeti

Hoş kokusu ve mideyi rahatlatmasıyla bilinen nane, en ferahlatıcı şerbetlerden birine de hayat verir. Nane yaprakları, limon suyu, içme suyu, karanfil ve bal bir şişeye koyularak iyice karıştırılır, soğuk bir şekilde tüketilir.

Tarçın Şerbeti

Birçok şerbete eklenen tarçın, Türk damak tadına çok uygun bir baharat olduğu için şerbeti yapılarak da tüketilir. Karanfil ve çubuk tarçın bal ile beraber kaynatılır, süzülerek içilir.